«Εξοικονομώ 2025»: Ο πλήρης οδηγός – Ποιοι δικαιούνται, τι αλλάζει, πόσα καλύπτει, πώς καταβάλλονται οι επιδοτήσεις

Η ενεργειακή αναβάθμιση των ελληνικών κατοικιών μπαίνει σε νέα φάση, καθώς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ολοκλήρωσε την ανάρτηση των αρχικών πινάκων του προγράμματος «Εξοικονομώ 2025», που αφορά πάνω από 33.000 δικαιούχους σε όλη τη χώρα, εκ των οποίων 25.000 ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές κατηγορίες. Μέσα σε μόλις 15 ημέρες, περισσότερα από 135.000 νοικοκυριά εντάχθηκαν σε προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης, συνολικού προϋπολογισμού άνω του 1,1 δισ. ευρώ – μια από τις μεγαλύτερες παρεμβάσεις του κράτους στη στέγαση και στην ενεργειακή θωράκιση του ιδιωτικού κτιριακού αποθέματος.

Το «Εξοικονομώ 2025» αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα αυτής της προσπάθειας, ενώ συμπληρώνεται από άλλα προγράμματα, όπως:

• «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης & Θερμοσίφωνα», με περισσότερες από 100.000 εγκρίσεις και προϋπολογισμό περίπου 350 εκατ. ευρώ

• «Ανακαινίζω για Νέους», με 2.679 εντάξεις και προϋπολογισμό 37 εκατ. ευρώ

Στόχος του ΥΠΕΝ είναι η επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης, ώστε οι οικονομικές και περιβαλλοντικές ωφέλειες να φτάσουν και σε εκείνους που δεν θα μπορούσαν διαφορετικά να αντέξουν το κόστος.

Τι είναι το «Εξοικονομώ 2025»

Πρόκειται για το νέο πρόγραμμα επιδότησης ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», με πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται σε περίπου 720 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 434 εκατ. ευρώ κατευθύνονται μέσω του οδηγού απευθείας σε νοικοκυριά.

Οι επιδοτήσεις φτάνουν έως και το 100% του κόστους, ανάλογα με τη φορολογική και κοινωνική κατηγορία του αιτούντος.

Ποιοι είναι δικαιούχοι – Οι κατηγορίες που επιδοτούνται περισσότερο

Το «Εξοικονομώ 2025» είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να μην ωφελεί μόνο μεσαία και υψηλά εισοδήματα, αλλά να ενισχύει κατά προτεραιότητα νοικοκυριά που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Στις υψηλότερες κατηγορίες επιδότησης υπάγονται:

• Οικογένειες με ΑμεΑ

• Πολύτεκνοι (τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα)

• Σεισμόπληκτοι

• Πληγέντες από φυσικές καταστροφές

• Νοικοκυριά με χαμηλά δηλωθέντα εισοδήματα

Για αυτές τις κατηγορίες η επιδότηση μπορεί να φτάσει έως και το 100%, καλύπτοντας ολόκληρο το κόστος της ενεργειακής αναβάθμισης.

Τι καλύπτει το πρόγραμμα – Εργασίες και παρεμβάσεις

Μέσα στο πλαίσιο του «Εξοικονομώ 2025» επιδοτούνται παρεμβάσεις που βελτιώνουν ουσιαστικά την ενεργειακή συμπεριφορά μιας κατοικίας. Ενδεικτικά:

• Αντικατάσταση κουφωμάτων με θερμοδιακοπτόμενα

• Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων

• Μόνωση δώματος ή στέγης

• Αναβάθμιση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης

• Αντλίες θερμότητας

• Ηλιακοί θερμοσίφωνες / συστήματα ζεστού νερού με ΑΠΕ

• Φωτοβολταϊκά συστήματα με ή χωρίς μπαταρία

• Έξυπνα συστήματα ενεργειακού ελέγχου (smart home)

Η επιχορήγηση δεν αφορά μια απλή αλλαγή ενός εξοπλισμού, αλλά συνολική ενεργειακή βελτίωση, η οποία πρέπει – βάσει του οδηγού – να πετύχει:

• τουλάχιστον 30% εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας

• αναβάθμιση της κατοικίας κατά 3 ενεργειακές κατηγορίες

Τι χρειάζεται για να ενταχθεί μια κατοικία

Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να εξασφαλίσουν:

1. Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) πριν τις εργασίες

2. Τεχνική μελέτη / πρόταση επιλέξιμων παρεμβάσεων

3. Συνεργασία με επιβλέποντα μηχανικό

4. Υποβολή αίτησης στην επίσημη πλατφόρμα

5. ΠΕΑ και έλεγχο μετά την ολοκλήρωση

Εάν η κατοικία δεν γίνει αποδεκτή μετά το δεύτερο ενεργειακό πιστοποιητικό, η επιδότηση μπορεί να απορριφθεί – γι’ αυτό η επιλογή μηχανικού και παρεμβάσεων είναι κρίσιμη.

Πώς και πότε καταβάλλονται τα χρήματα

Μετά την ένταξη οι δικαιούχοι έχουν το δικαίωμα:

• είτε να πληρωθούν απευθείας μέσω προκαταβολής,

• είτε να λάβουν δάνειο με επιδότηση επιτοκίου,

• είτε να καλύψουν με ίδια κεφάλαια το υπόλοιπο κόστος.

Η καταβολή δεν γίνεται συνολικά, αλλά ανά στάδιο εργασιών και ελέγχων.

Τι πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες

Για να μη χαθεί χρόνος ή επιδότηση:

• Μην προχωρήσετε σε καμία εργασία πριν την επίσημη ένταξη.

• Επιλέξτε μηχανικό με εμπειρία σε προγράμματα εξοικονόμησης.

• Ελέγξτε από πριν αν οι παρεμβάσεις που θέλετε πληρούν το ενεργειακό κριτήριο αναβάθμισης.

• Προσέξτε τα ανώτατα επιλέξιμα ποσά ανά κατηγορία, για να μην βρεθείτε εκτός προϋπολογισμού.

• Παρακολουθείτε την αίτηση ηλεκτρονικά σε κάθε στάδιο.

Γιατί τα προγράμματα αυτά έχουν σημασία πολιτικά και κοινωνικά

Το πακέτο άνω του 1,1 δισ. ευρώ δεν είναι απλώς μια περιβαλλοντική δράση. Αυτό που κάνει το ΥΠΕΝ είναι:

• Να μειώσει το ενεργειακό κόστος χιλιάδων νοικοκυριών

• Να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας στην οικοδομή, στους μηχανικούς και στα τεχνικά επαγγέλματα

• Να αναβαθμίσει το γερασμένο ελληνικό κτιριακό απόθεμα

• Να κατευθύνει ευρωπαϊκούς πόρους σε κοινωνικά αδύναμα στρώματα

Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα στοχευμένα κοινωνικά προγράμματα των τελευταίων ετών, με άμεσο οικονομικό όφελος για χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

Πού παρακολουθούν οι πολίτες την αίτηση

Οι ενδιαφερόμενοι του «Εξοικονομώ 2025» μπορούν να παρακολουθήσουν την πορεία της αίτησης τους μέσα από την επίσημη πλατφόρμα:

exoikonomo2025.gov.gr