Λιγότερα, γερασμένα και ακριβά: Το παρασκήνιο της ελληνικής ναυτιλίας μικρών αποστάσεων

Στα γραφεία της Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους. Ο στόλος που μεταφέρει καθημερινά αγαθά και πρώτες ύλες στα νησιά της χώρας συρρικνώνεται και γερνά επικίνδυνα. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, πάνω από το 70% των πλοίων έχει ηλικία άνω των 30 ετών και σχεδόν το 41% ξεπερνά τα 45. Με πλοία γενικού φορτίου που… μετρούν δεκαετίες στο νερό, η τεχνολογική αναβάθμιση παραμένει ουτοπία.

Το παρασκήνιο δείχνει ότι οι νέες υποχρεώσεις της ΕΕ για απανθρακοποίηση και η ένταξη στο σύστημα δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων (ETS) θα δώσουν την «χαριστική βολή». Το κόστος συμμόρφωσης για τη ΝΜΑ εκτιμάται σε 225 εκατ. ευρώ ως το 2030, με αύξηση ναύλων που μπορεί να φτάσει και το 38%. Στο τέλος, τα νησιά θα δουν πιο ακριβά εισιτήρια, και οι μικροί πλοιοκτήτες θα πιεστούν να ενταχθούν σε μεγαλύτερες εταιρείες ή joint ventures για να επιβιώσουν.

Η απειλή δεν είναι μόνο οικονομική. Η συρρίκνωση του στόλου μειώνει την ασφάλεια και τη σταθερότητα στις θαλάσσιες μεταφορές και, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η ζήτηση θα μπορούσε να πέσει έως και 17% μέχρι το 2030. Οι συνέπειες για την ελληνική οικονομία είναι μετρήσιμες: απώλειες 200 εκατ. ευρώ στο ΑΕΠ, σχεδόν 1.200 θέσεις εργασίας και 35 εκατ. ευρώ λιγότερα έσοδα για το Δημόσιο.

Στο παρασκήνιο, οι εισηγήσεις του ΙΟΒΕ δείχνουν την κατεύθυνση: χρηματοδοτικά εργαλεία αποκλειστικά για την ανανέωση του στόλου και των λιμενικών υποδομών, «συμβάσεις άνθρακα» για να μετριαστεί η τιμή των νέων καυσίμων, παράταση της ευνοϊκής φορολογίας στα καύσιμα και έκπτωση στα λιμενικά τέλη. Το μήνυμα είναι σαφές: χωρίς στρατηγική ανανέωσης του στόλου και υποδομών, οι μικρές αποστάσεις των ελληνικών πλοίων θα γίνουν… ακριβές αποστάσεις.

Η αλήθεια πίσω από τα νούμερα είναι ότι η ΝΜΑ, που κρατά ζωντανά τα νησιά και υποστηρίζει τον τουρισμό, βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Και το παρασκήνιο δείχνει ότι οι αποφάσεις που θα παρθούν τα επόμενα χρόνια θα καθορίσουν όχι μόνο την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής ναυτιλίας αλλά και την καθημερινή ζωή των νησιωτών.