ΑΑΔΕ: Πώς «ξεμπλοκάρουν» πρώην στελέχη από τα χρέη εταιρειών – Οδηγός απαλλαγής και μειώσεων

Χιλιάδες πολίτες που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι σε χρέη εταιρειών, χωρίς να έχουν ουσιαστική ευθύνη, αποκτούν πλέον διέξοδο. Με δύο αποφάσεις που ενεργοποίησε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), όσοι θεωρούνταν «αλληλέγγυα υπεύθυνοι» μπορούν να διεκδικήσουν είτε πλήρη απαλλαγή είτε δραστική μείωση στις παρακρατήσεις που τους επιβάλλονταν.

Η νέα πρακτική, που στηρίζεται στη λεγόμενη «διάταξη Πιερρακάκη», αλλάζει τα δεδομένα για την έκδοση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας και «απελευθερώνει» φυσικά πρόσωπα που είχαν εγκλωβιστεί σε χρέη νομικών προσώπων, ακόμα κι αν αυτά δημιουργήθηκαν αφού είχαν αποχωρήσει.

Ποιοι απαλλάσσονται πλήρως από τα χρέη

Η πιο σημαντική αλλαγή αφορά την πλήρη απαλλαγή από την προσωπική και αλληλέγγυα ευθύνη. Συγκεκριμένα, προστατεύονται:

• Πρώην πρόεδροι και διευθύνοντες σύμβουλοι που παραιτήθηκαν πριν τη δημιουργία των οφειλών.

• Διαχειριστές εταιρειών που είχαν αποχωρήσει όταν εμφανίστηκαν τα χρέη.

• Εντεταλμένα πρόσωπα στη διοίκηση χωρίς ουσιαστική εμπλοκή στη λήψη αποφάσεων.

• Εκκαθαριστές που δεν είχαν ευθύνη για τη γένεση των οφειλών.

Η απαλλαγή ισχύει αν ο αιτών:

• Δεν συμμετείχε στη μετοχική σύνθεση με ποσοστό άνω του 5% (ή 0,5% σε εισηγμένες εταιρείες).

• Μπορεί να αποδείξει τον χρόνο αποχώρησης με έγγραφα (π.χ. πρακτικά Γενικής Συνέλευσης, ανακοινώσεις στο ΓΕΜΗ).

Παράδειγμα: Αν ένας διαχειριστής παραιτήθηκε το 2022 και η εταιρεία βεβαίωσε οφειλές ΦΠΑ το 2023, με την κατάθεση του πρακτικού παραίτησης μπορεί να ζητήσει πλήρη απαλλαγή.

Τα βήματα για την απαλλαγή

Η διαδικασία περιλαμβάνει:

1. Συγκέντρωση εγγράφων (διορισμός, παραίτηση, πρακτικά ΓΣ, ΓΕΜΗ).

2. Απόδειξη μη υπαιτιότητας (ότι δηλαδή δεν συμμετείχε στη λήψη αποφάσεων για τις οφειλές).

3. Κατάθεση αίτησης στην αρμόδια ΔΟΥ με αναλυτικό υπόμνημα και τα σχετικά δικαιολογητικά.

Η ΑΑΔΕ εξετάζει τα στοιχεία και αν οι προϋποθέσεις πληρούνται, το φυσικό πρόσωπο βγαίνει εκτός της «μαύρης λίστας».

Τι ισχύει για όσους δεν απαλλάσσονται

Αν κάποιος είχε μεγαλύτερη συμμετοχή σε μετοχικό κεφάλαιο ή ρόλο στη διοίκηση, δεν απαλλάσσεται πλήρως. Ωστόσο, προβλέπεται σημαντική ελάφρυνση.

• Η παρακράτηση από 50% ή 70% του τιμήματος πέφτει μόλις στο 7%.

• Η μείωση μπορεί να φτάσει έως και 90% της αρχικής δέσμευσης.

Προϋποθέσεις:

• Οι οφειλές της εταιρείας να έχουν ρυθμιστεί και να τηρείται η ρύθμιση.

• Να δοθούν εγγυήσεις στο Δημόσιο (υποθήκη σε ακίνητο, τραπεζική εγγύηση, ενεχύρο).

Με απλά λόγια: αν πουλήσει κάποιος ένα ακίνητο, δεν θα του δεσμευτεί το μισό τίμημα από την εφορία, αλλά ένα μικρό ποσοστό – εφόσον η εταιρεία είναι σε ρύθμιση και υπάρχουν εγγυήσεις.

Γιατί είναι σημαντικές οι αλλαγές

Μέχρι σήμερα, πρώην στελέχη ή μικρομέτοχοι παρέμεναν «όμηροι» για χρέη που δεν δημιούργησαν, βλέποντας την περιουσία και την καθημερινότητά τους να μπλοκάρονται. Οι νέες αποφάσεις:

• Δίνουν διέξοδο σε οικογένειες που είχαν εγκλωβιστεί σε αδιέξοδες καταστάσεις.

• Μειώνουν την οικονομική πίεση σε φυσικά πρόσωπα που δεν είχαν ουσιαστική ευθύνη.

• Βελτιώνουν την κυκλοφορία στην αγορά ακινήτων, καθώς οι συναλλαγές δεν «παγώνουν» από τις δεσμεύσεις.

Τι να κάνουν οι ενδιαφερόμενοι

Όσοι βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση πρέπει άμεσα:

• Να ελέγξουν στο ΓΕΜΗ και στα φορολογικά αρχεία πότε εμφανίζεται η αποχώρησή τους.

• Να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

• Να απευθυνθούν στην αρμόδια ΔΟΥ για αίτηση απαλλαγής ή μείωσης παρακράτησης.

Η νέα διαδικασία έχει ήδη τεθεί σε ισχύ από 6 Αυγούστου 2025 και αναμένεται να «ξεμπλοκάρει» χιλιάδες περιπτώσεις μέσα στους επόμενους μήνες.